KATASTROFA I ROZPACZ

Podobnie stopniowo przechodzi się od okresu powojennego do okresu przedwojennego. Zmiany dokonują się równocześnie w świadomości, w polityce i w gospodarce. Czas pokoju jest neu­tralną dziedziną różnie ukierunkowanej działal­ności i stanowi rodzaj niekoniecznego interme­dium między dwoma przesileniami. Z tym przede wszystkim wiąże się prestiż wojny, który z wolna przeważa, aż wreszcie unicestwia wszystkie budzo­ne przez nią lęki.Wojnę uważa się za katastrofę absurdalną i zbrodniczą. Wydawałoby się, że przeciwstawia się jej godność ludzka, że zasadniczym celem czło­wieka powinno by być jej unikanie. Niebawem jednak wojna urasta do rangi fatum, przybiera charakter straszliwej klęski żywiołowej, siejącej zniszczenie; o ile rozum nadal ją potępia, serce darzy ją szacunkiem, jak wszelką moc, która po­zostaje poza zasięgiem człowieka i przerasta go.