NIEZALEŻNIE OD ŚWIADECTWA

Zjedzenie totemu i naruszenie prawa egzoga­mii — to równoległe wykroczenia przeciwko temu samemu prawu, które przydziela każdej grupie to, co święte, i to, co świeckie. W świadomości tubylców uczynki takie wywołują podobne skoja­rzenia — i budzą taką samą zgrozę. Bardzo często utożsamia się je po prostu, oznaczając tym sa­mym wyrazem. Na Nowej Brytanii starzec z ple­mienia Gunantuna wyjaśnia misjonarzowi, że za­kaz spożywania totemu oznacza „zwyczajnie i po prostu” zakaz stosunków seksualnych między ludź­mi należącymi do tej samej grupy totemicznej, gdyż spożywanie pokarmu jest symbolem stosunku płciowego. Niezależnie od tego świadectwa różne względy przemawiają za tym, że w istocie akt seksualny jest utożsamiany z przejawem żarłocz­ności.