MISTYKA WOJNY

Nie zdziwimy się. że z chwilą gdy stała się ona sprawą państwa, w świadomości wytworzyło się mnóstwo wierzeń, które usiłują dopatrzyć się w niej — podobnie jak w święcie — swego rodzaju pierwiastka kosmicz­nego i zapładniającego. Bez względu na to, że istotne treści wojny i święta są z gruntu prze­ciwstawne, analogie formy i skali narzucają się z taką siłą, że wyobraźnia mimowiednie dąży do ich utożsamienia.Święta otwierają bramy świata bogów, człowiek przeistacza się dzięki świętu i jego udziałem staje się byt nadludzki. Święta otwierają się na Wielki Czas i stanowią słupy milowe czasu pracy. Po­między świętami w kalendarzu widnieją jedynie puste, anonimowe dni, istniejące tylko dzięki od­niesieniu do dat bardziej wyrazistych: nawet dziś, gdy święta utraciły prawie wszelką realność, mówi się jeszcze: „to było po Wielkanocy” albo „przed Bożym Narodzeniem”.